ପାଣିପାଗ ପରିବର୍ତ୍ତନ : ଜଳୁଛି ଦେଶ, ବିପଦପୂର୍ଣ୍ଣ ଜୋନରେ ଭାରତର ୯୦% ଅଂଶ

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ତମାମ ଦେଶରେ ଏବେ ପାରଦ ଉପରମୁହାଁ। ଦେଶର ଅଧିକାଂଶ ଅଞ୍ଚଳରେ ଆକାଶରୁ ଅଗ୍ନୀ ବର୍ଷୁଛି। ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେତୁ ‘ଭାରତରେ ହିଟ୍ ଓ୍ୱେଭ’ ଅଧିକ ବିପଦଜନକ ହୋଇପଡ଼ିଛି। ଏକ ନୂତନ ଅନୁସନ୍ଧାନରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ଦିଲ୍ଲୀ ହିଟ ଓ୍ୱେଭ ପ୍ରଭାବର ୯୦ ପ୍ରତିଶତରୁ ଅଧିକ ଦେଶ ତଥା ସମଗ୍ର ଦିଲ୍ଲୀ ‘ବିପଦ ଜୋନ୍’ରେ ଅଛନ୍ତି। କେମ୍ବ୍ରିଜ୍ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରେ ରମିତ ଦେବନାଥ ଏବଂ ତାଙ୍କ ସହକର୍ମୀମାନେ ଏହି ଅନୁସନ୍ଧାନ କରିଛନ୍ତି। ଅନୁସନ୍ଧାନ ଅନୁଯାୟୀ ‘ଲୋ’ ମିଳିତ ଜାତିସଂଘର ସ୍ଥାୟୀ ବିକାଶ ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ କରିବା ଦିଗରେ ଭାରତର ପ୍ରଗତିରେ ବାଧା ସୃଷ୍ଟି କରିଛି।

ନ୍ୟୁଜ୍ ଏଜେନ୍ସି ପିଟିଆଇ ଅନୁଯାୟୀ ପୃଥିବୀ ବିଜ୍ଞାନ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ପୂର୍ବତନ ସଚିବ ଏମ ରାଜୀବଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଲେଖାଯାଇଥିବା ଅନୁସନ୍ଧାନ ଅନୁଯାୟୀ ୫୦ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଭାରତରେ ୧୭ ହଜାରରୁ ଅଧିକ ଲୋକଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଛି। ୨୦୨୧ ମସିହାରେ ପ୍ରକାଶିତ ଅନୁସନ୍ଧାନରେ କୁହାଯାଇଥିଲା ଯେ ୧୯୭୧ ରୁ ୨୦୧୯ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଦେଶରେ ୭୦୬ଟି ହିଟ ଓ୍ୱେଭ ଘଟଣା ଘଟିଛି। ରବିବାର ଦିନ ନାଭି ମୁମ୍ବାଇରେ ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ସରକାରଙ୍କ ପୁରସ୍କାର ବିତରଣ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ୧୩ ଜଣଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଛି। ଦେଶର ଇତିହାସରେ କୌଣସି ହିଟଓ୍ୱେଭରେ ମୃତକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏହି ଘଟଣା ଅନ୍ୟତମ ରହିଛି।

ଭାରତର ଜଳବାୟୁ ଦୁର୍ବଳତା ଏବଂ ଏସ୍ଡ଼ିଜି ପ୍ରଗତି ଉପରେ ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନର ସମ୍ଭାବ୍ୟ ପ୍ରଭାବକୁ ଆକଳନ କରିବା ପାଇଁ କେମ୍ବ୍ରିଜ୍ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ଅନୁସନ୍ଧାନକାରୀମାନେ ଜଳବାୟୁ ଦୁର୍ବଳତା ସୂଚକାଙ୍କ ସହିତ ଦେଶର ଉତ୍ତାପ ସୂଚକାଙ୍କର ବିଶ୍ଳେଷଣାତ୍ମକ ମୂଲ୍ୟାଙ୍କନ କରିଛନ୍ତି। ଉଭୟ ତାପମାତ୍ରା ଏବଂ ଆର୍ଦ୍ରତାକୁ ଧ୍ୟାନରେ ରଖି ଏହି ସମୟରେ ମାନବ ଶରୀର କିପରି ଅନୁଭବ କରେ, ଉତ୍ତାପ ସୂଚକାଙ୍କ ଗଣନା କରେ।

ଜଳବାୟୁ ସୂଚକାଙ୍କ (ସିଭିଆଇ) ହେଉଛି ଏକ ମିଶ୍ରିତ ସୂଚକାଙ୍କ ଯାହା ଉତ୍ତାପର ପ୍ରଭାବକୁ ଅଧ୍ୟୟନ କରିବା ପାଇଁ ସାମାଜିକ ଅର୍ଥନୈତିକ, ଜୀବିକା ଏବଂ ଜୈବ-ଶାରୀରିକ କାରଣ ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ସୂଚକ ବ୍ୟବହାର କରେ। ଗବେଷକମାନେ ବିପଦପୂର୍ଣ୍ଣ ବର୍ଗଗୁଡିକୁ ଶ୍ରେଣୀଭୁକ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ସରକାରଙ୍କ ଜାତୀୟ ତଥ୍ୟ ଏବଂ ଆନାଲିଟିକ୍ସ ପ୍ଲାଟଫର୍ମରୁ ରାଜ୍ୟସ୍ତରୀୟ ଜଳବାୟୁ କ୍ଷତିକାରକ ସୂଚକାଙ୍କ ଉପରେ ସର୍ବସାଧାରଣରେ ଉପଲବ୍ଧ ଡାଟାସେଟ ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ।

ଅନୁସନ୍ଧାନରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ ଭାରତର ୯୦%ରୁ ଅଧିକ ଏଚଆଇ ମାଧ୍ୟମରେ ଉତ୍ତାପ ତରଙ୍ଗର ପ୍ରଭାବକୁ ‘ଅତ୍ୟଧିକ ସତର୍କ’ ବା ‘ବିପଦରେ’ ଶ୍ରେଣୀରେ ରଖିଛନ୍ତି। ସେହି ସମୟରେ, ସିଭିଆଇ ମାଧ୍ୟମରେ ‘ନିମ୍ନ’ କିମ୍ବା ‘ମଧ୍ୟମ’ ଦୁର୍ବଳତାକୁ ବିଚାର କରାଯାଏ। ସିଭିଆଇ ମାନ୍ୟତାରେ ‘ନିମ୍ନ’ ଶ୍ରେଣୀଭୁକ୍ତ ହୋଇଥିବା ରାଜ୍ୟଗୁଡିକ ଏଚଆଇ ବର୍ଗରେ ‘ବିପଦରେ’ ଥିବା ଜଣାପଡିଛି। ଏହା ଦର୍ଶାଏ ଯେ ସିଭିଆଇ ଦ୍ୱାରା ଆକଳନ କରାଯିବା ଅପେକ୍ଷା ହିଟ୍ ୱେଭ୍ ସମଗ୍ର ଭାରତରେ ଅଧିକ ଜଳବାୟୁ ବିପଦର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଛି। ସେ ଚେତାବନୀ ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ଯଦି ଭାରତ ତୁରନ୍ତ ଉତ୍ତାପ ତରଙ୍ଗର ପ୍ରଭାବକୁ ସମାଧାନ କରିବାରେ ବିଫଳ ହୁଏ, ତେବେ ଏହା ସ୍ଥାୟୀ ବିକାଶ ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ ଦିଗରେ ଅଗ୍ରଗତି କରିପାରେ।